Ik voel me zo moe, maar ben ik nu overprikkeld of onderprikkeld? Heb ik jaren teveel gedaan of komt het door de huidige situatie? Heb ik gewoon slecht geslapen, mis ik mijn oude leventje of …?

Ons leven staat op zijn kop. Alles wat gewoon was, is even niet meer zo gewoon. Ons werk staat stil, moet vanuit huis of gaat nu anders. Onze kinderen zijn thuis en moet je nu zelf les geven. We kunnen niet meer sporten, naar (kerkelijke) events of naar onze andere bezigheden. Zelfs horeca, sommige winkels en culturele bezienswaardigheden zijn dicht.

Sommige mensen vinden het heerlijk. Ze komen tot rust, hoeven even wat minder te doen en genieten daarvan. Veel anderen zijn zoekende, ervaren vermoeidheid, zorgen en spanning. De oorzaak van de vermoeidheid en spanning kan aan meerdere oorzaken liggen. Ik wil je graag meenemen in enkele oorzaken met betrekking tot de situatie waar we nu in zitten en enkele tips geven hoe je weer op kunt laden en meer energie kunt krijgen.

Oorzaak 1: Opgebouwde vermoeidheid

Het kan zijn dat je al lange tijd teveel hebt gedaan en dat de vermoeidheid nu naar voren komt. We leven in een maatschappij waar er veel aan ons getrokken wordt. We hebben ons werk, verschillende bezigheden buiten werk, ons leven thuis met opvoeding en huishouden en dan ook nog veel prikkels van (social) media. Veel kans dus dat je meer doet dan je eigenlijk aankunt. Als je maanden- of jarenlang over je grenzen gaat, bouw je vermoeidheid op. Als je dan nu in de rust komt, komt je eerdere vermoeidheid makkelijker boven. Je hebt minder afleiding, en de druk is van de ketel. Je ervaart nu meer de vermoeidheid en die kan met golven over je heen komen.

Als je dit ervaart, is het goed om voldoende rust te nemen. Maar het is onverstandig nu ineens niets te doen, dan laadt je niet voldoende op. Juist ontspanning en leuke dingen doen kan je helpen om meer energie te krijgen. Aan het einde van deze blog geef ik tips om de vermoeidheid te doorbreken. Ik wil je aanraden om de komende tijd wel te investeren in het leren herkennen van je grenzen en er meer naar te luisteren. Mocht je hier hulp bij willen, neem dan contact met me op.

Oorzaak 2: Overprikkeling

Misschien ben je overprikkeld geraakt door alles wat op je afkomt. Als je kinderen hebt, dan zijn deze hele dagen thuis, ze vragen je aandacht en je moet ze helpen met hun schoolwerk. Je werkt mogelijk vanuit huis en moet dit combineren met de dingen die je thuis doet. Social media trekken je aandacht met challenges, (goede) livestreams en ervaringen die je kunt lezen. Projecten in en om huis trekken je aandacht. Poeh, ik word al moe als ik eraan denk. Hoe hou je alle ballen in de lucht? Want alles moet eigenlijk het liefst tegelijk gebeuren. Naast dat je minder rust in huis hebt, mis je structuur en afbakening in je dag. Je ochtend loopt over in middag en die weer in avond. Waar vind je rust? Een recept voor overprikkeling.

We hebben grenzen en begrenzing nodig. Rust en structuur doet ons goed. Even geen prikkels, even ontspannen en ontladen. Het gekke aan deze tijd is, dat we nu zelf structuur moeten aanbrengen en dingen anders gaan dan anders. We zijn gewoontedieren en dat is zo omdat gewoonten ons minder energie kosten. We hoeven niet steeds na te denken als dingen automatisch gaan. We ontwikkelen dus gewoonten en hoe meer (gezonde) gewoonten je ontwikkelt, hoe meer je leven soepel loopt. Maar nu er dingen ineens anders gaan, moet je nieuwe gewoonten leren en steeds aanpassen. Je dag moet je steeds zelf indelen, rust inbouwen en een balans zoeken tussen werk en privé. Wat afgebakend was, moet je nu zelf afbakenen. Maar hoe doe je dat, hoe zorg je voor even tijd voor jezelf in een vol huis en met steeds dingen die moeten gebeuren?

Het liefst zou je daarnaast contact houden met je collega’s, vrienden, familie en andere mensen uit je netwerk. Wie je normaal gewoon ziet op je werk, op verjaardagen of in de kerk, zie je nu niet meer spontaan. Je moet er meer moeite voor doen. Je kunt echter nog steeds de druk ervaren om contact te moeten onderhouden. En dat is ook mooi, maar besef voor jezelf dat het ook meer energie kost. Daarnaast levert het je soms ook minder op, mensen in real life spreken en kunnen aanraken, geeft veel meer voldoening dan op afstand. We zijn niet gemaakt voor social distancing.

Oorzaak 3: Onderprikkeling

Maar misschien ben jij wel onderprikkeld. Dit kan komen door te weinig uitdaging en missen van de boost die je normaal uit je werk haalt. Als je passie is met mensen werken en je nu op afstand contact hebt, via beeldbellen of andere digitale hulpmiddelen, mis je wat jou nu juist energie geeft. Je werk deed je met passie, maar deze nieuwe manier geeft je geen energie. Het kan ook zijn dat je werk stil(ler) is komen te liggen of dat je alleen maar routine dingen nog kan doen. Dan mis je ook wat je passie is, je mist uitdaging en dat kan tot onderprikkeling leiden.

Als je extravert bent en je energie normaal haalt uit mensen ontmoeten, naar events toe gaan en veel uitdagingen aangaan, dan is deze tijd extra zwaar voor je. Je wordt verplicht tot meer rust en een stuk isolement. Je mist de prikkels die jou energie geven, waar je van oplaadt. Een boek lezen doet je niet zoveel, je wilt actie. En dat is nu juist wat niet kan, je bent gevangen in de intelligente lockdown waar we met zijn allen in zitten. Wat een ellende.

Onderprikkeling kan op den duur leiden tot een bore-out. Het vervelende van een bore-out is, dat dit dezelfde klachten kan geven als een burn-out. Zo kun je je erg moe voelen, maar nu is rust juist niet helpend. Je hebt uitdaging nodig en zult meer dingen moeten doen. Kijk voor tips hieronder.

Een andere oorzaak van onderprikkeling is je kleinere wereldje. Je bent meer thuis, ziet minder van de omgeving, ziet minder mensen buiten je gezin. Je mist afwisseling. En ook zijn de onderwerpen waar je over praat wat beperkter; alles waar het nu om draait is corona. Gaat er een dag voorbij dat je er niet over hoort?

Tips tegen de vermoeidheid

Waar herken jij je in? Het is goed om bij jezelf na te gaan waar jij denkt dat jouw vermoeidheid vandaan komt. Het kan zijn dat het komt door een mix van de hierboven beschreven oorzaken. Maar misschien herken je je ook wel helemaal in een van de voorbeelden. Als je weet waar jouw vermoeidheid vandaan komt, weet je ook beter wat je eraan kunt doen. En kom je er niet helemaal uit, maak dan eens een afspraak dan gaan we er samen naar kijken en komen we op een voor jou passende oplossing.

1. Zorg voor frisse lucht. Ga minimaal een keer per dag fietsen, wandelen of je tuin in. Zet ook eens je ramen open, dat helpt ook!
2. Zorg voor afwisseling. Wissel je werk af met ontspanning, ga bewust even wat anders doen om op te laden. Dat kan zijn een boek lezen, creatief bezig zijn, naar buiten gaan of samen met je huisgenoten een spelletje doen. Neem ook echt je pauzes.
3. Zorg voor voldoende beweging, dit kan via Nederland in Beweging, dansen op muziek, je hometrainer tevoorschijn halen of zoek op  internet naar workouts.
4. Maak een takenlijst. Schrijf alle taken die je de komende tijd wilt doen op. Kijk wat prioriteit heeft en plan dan per week en dag in wat je kunt doen. Hou het haalbaar, plan niet te veel. Durf ook dingen te parkeren, sommige dingen kun je later doen.
5. Bedenk een dagstructuur die bij je past. Ben je productief op de ochtend, plan daar dan je werk in en doe je ontspanning en praktische taken op de middag. Maar werk je liever op de middag, plan daar dan je dag omheen.
6. Zorg voor goede voeding en drink voldoende (water/ thee/ koffie). Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en voeding doet veel met je energie niveau. Je lichaam heeft voldoende brandstof nodig.
7. Zoek contact met vrienden en familie. Dit kan face to face met 1,5 meter afstand, maar ook via whatsapp, (beeld)bellen, een kaartje. Je kunt ook mensen bemoedigen met een bloemetje of iets lekkers. Wees er voor elkaar, dat doet jullie beiden goed! En dat goede gevoel is een mooi wapen tegen je vermoeidheid.
8. Zoek een nieuwe uitdaging. Start met een zelfstudie, lees een zelfhulpboek of pak een studieboek (opnieuw) op. Zet je hersens weer aan het werk, dat helpt routine te doorbreken. Verder kun je ook iets nieuws proberen te leren, een nieuwe taal, een nieuwe hobby of een andere vaardigheid. Bruikte je tijd op een manier die afleiding, inspiratie en uitdaging geeft.
9. Minder moeten van jezelf. Een van de dingen die je misschien al merkte is dat ik veel het woord “moeten” gebruikte. Dat deed ik met opzet, want zo voelt het vaak. Wat nou als je moeten veranderd in het zinnetje: Het zou fijn als ik … maar dat hoeft niet. Zou dat niet al veel meer ruimte geven? Probeer het eens uit.

Deze lijst aan tips is niet compleet. Misschien weet jij iets wat voor jou goed werkt, deel het dan hieronder. Ik hoor graag wat voor jou werkt!

Samen staan we sterk tegen corona en samen kunnen we de strijd tegen de gevolgen ervan aan, dus ook met de vermoeidheid die je ervaart.